เศรษฐศาสตร์การขุด (Mining Economics)

แปลโดย : Gemini 2.5 Pro / credit : https://braiins.com/books/bitcoin-mining-glossary

การขุดบิทคอยน์เป็นอุตสาหกรรมที่กำลังเติบโตด้วยเหตุผล—เมื่อทุกปัจจัยข้างต้นผสมผสานกันอย่างสวยงาม มันจะนำไปสู่โอกาสทางเศรษฐกิจอันมหาศาล แต่น่าเสียดายที่บางครั้งสิ่งที่ตรงกันข้ามก็เกิดขึ้น, เนื่องจากปัจจัยนับไม่ถ้วนในการขุดได้นำพานักขุดจำนวนนับไม่ถ้วนไปสู่ความพินาศ (getting rekt) จงศึกษาแนวโน้มราคาของ ASIC

---

ASIC-backed debt (หนี้สินที่มี ASIC เป็นหลักประกัน) ประเภทของหนี้ที่นักขุดกู้ยืมโดยใช้เครื่อง ASIC เป็นหลักประกันเพื่อนำเงินไปซื้อเครื่อง ASIC ใหม่ เป็นวิธีที่ง่ายมากที่จะทำให้คุณขาดทุนย่อยยับ (go underwater) เนื่องจากความผันผวนของทั้งราคาบิทคอยน์และราคา ASIC

average block value (มูลค่าบล็อกเฉลี่ย) มูลค่ารางวัลของบล็อกโดยเฉลี่ย (เงินอุดหนุนบล็อก + ค่าธรรมเนียมธุรกรรม) สำหรับบล็อกที่แต่ละพูลขุดได้ในช่วง 5 วันที่ผ่านมา

average fees per block (ค่าธรรมเนียมเฉลี่ยต่อบล็อก) จำนวนค่าธรรมเนียมธุรกรรมโดยเฉลี่ยต่อบล็อกที่ขุดได้ในช่วงจำนวนบล็อกที่กำหนด

average mining fee (ค่าธรรมเนียมการขุดเฉลี่ย) คำนวณในระบบ FPPS โดยอิงจากค่าธรรมเนียมธุรกรรม, จำนวน shares ที่ส่งไปยังพูล, และค่าความยากของเครือข่าย เป็นสถิติที่พูลแบบ FPPS คำนวณขึ้นเพื่อมอบส่วนแบ่งค่าธรรมเนียมธุรกรรมให้กับผู้ใช้

bitcoin-backed debt (หนี้สินที่มีบิทคอยน์เป็นหลักประกัน) ประเภทของหนี้ที่นักขุดกู้ยืมโดยใช้บิทคอยน์สำรองเป็นหลักประกันเพื่อนำเงินไปซื้อเครื่อง ASIC ใหม่

break-even electricity price (ราคาไฟฟ้า ณ จุดคุ้มทุน) ตัวชี้วัดที่ติดตามราคาปิดเครื่อง (shut-off price) สำหรับฮาร์ดแวร์รุ่นใดรุ่นหนึ่ง ณ ระดับประสิทธิภาพพื้นฐานของมัน 1คือต้นทุนต่อกิโลวัตต์-ชั่วโมงที่เครื่อง ASIC รุ่นนั้นๆ จะยังคงทำกำไรได้

capital expenditure (รายจ่ายฝ่ายทุน) ค่าใช้จ่ายล่วงหน้า, โดยทั่วไปมักเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับอุปกรณ์การขุด, โครงสร้างพื้นฐาน, และเครื่อง ASIC

corporate debt (หนี้สินบริษัท) เงินกู้ที่บริษัทต่างๆ กู้ยืมเพื่อเป็นทุนในการดำเนินธุรกิจ ในการขุดบิทคอยน์, มักจะมีหลักประกันในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้บริษัทสามารถกู้ยืมเงินเหล่านี้ได้

daily bitcoin mined (จำนวนบิทคอยน์ที่ขุดได้ต่อวัน) จำนวนบิทคอยน์ทั้งหมดที่ขุดได้ในแต่ละวัน, คำนวณโดยการคูณจำนวนบล็อกที่ขุดได้ด้วยรางวัลของบล็อก

deployed hashrate (แฮชเรตที่ใช้งานจริง) ปริมาณแฮชเรตทั้งหมดในกองทัพเครื่องขุด (mining fleet)

effective hashrate (แฮชเรตที่มีประสิทธิภาพ) แฮชเรตตามจริง, คำนวณจากจำนวนแฮชที่เครื่อง ASIC ส่งไปยังพูล โดยทั่วไปมักจะต่ำกว่า nominal hashrate เล็กน้อย, เนื่องจากความแปรปรวนของการแฮช, คุณภาพอินเทอร์เน็ต, และความจริงที่ว่าเครื่องทุกเครื่องมีความแตกต่างกันเล็กน้อย

estimated hashrate (แฮชเรตโดยประมาณ) แฮชเรตของพูลที่คำนวณจากจำนวนบล็อกที่แต่ละพูลขุดได้ในช่วง 5 วันที่ผ่านมา, โดยจะอัปเดตสำหรับทุกพูลเมื่อมีบล็อกใหม่ถูกค้นพบ, ไม่ว่านักขุดคนใดจะเป็นผู้ค้นพบบล็อกนั้น

FPPS ย่อมาจาก Full Pay Per Share เป็นพูลขุดที่จ่ายเงินให้คนงานอย่างสม่ำเสมอมากขึ้น, โดยอิงจากแฮชเรตตลอด 24 ชั่วโมง, แทนที่จะจ่ายเฉพาะเมื่อขุดพบบล็อกเท่านั้น

future ASIC order (การสั่งซื้อ ASIC ล่วงหน้า) การซื้อเครื่อง ASIC ล่วงหน้าหลายเดือน, อาจเนื่องมาจากมีจำนวนจำกัดหรือไม่สามารถเปิดใช้งานเครื่องได้ทันที การสั่งซื้อประเภทนี้จะใช้เวลานานกว่า, แต่โดยทั่วไปมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่าเนื่องจากความล่าช้าในการได้รับเครื่อง

hashprice ตัวชี้วัดรายได้ที่วัดเป็นดอลลาร์ต่อเทราแฮชต่อวินาทีต่อวัน ($/TH/s/day)

Hashrate as a commodity (แฮชเรตในฐานะสินค้าโภคภัณฑ์) แนวคิดที่ว่าแฮชเรตเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ดิจิทัล—เป็นหนทางเดียวที่จะสร้างเงินที่แข็งแกร่งที่สุดเท่าที่เคยมีมา ดังนั้นจึงสามารถซื้อขายได้เหมือนสินค้าโภคภัณฑ์อื่นๆ ในตลาด

hashrate derivatives (ตราสารอนุพันธ์ของแฮชเรต) สัญญาซื้อขายระหว่างสองฝ่ายซึ่งมูลค่าของสัญญาจะขึ้นอยู่กับราคาของแฮชเรต สัญญาเหล่านี้จะผันผวนไปตามราคาแฮชเรต เมื่อแฮชเรตกลายเป็นสินค้าโภคภัณฑ์และถูกนำไปใช้ในทางการเงิน, เราคาดว่าจะได้เห็นสิ่งเหล่านี้กลายเป็นตัวเลือกที่พบบ่อยสำหรับนักลงทุน

hashrate forwards (สัญญาซื้อขายแฮชเรตล่วงหน้า) สัญญาที่กำหนดเอง, เป็นส่วนตัว, และซื้อขายนอกตลาด (over the counter) ระหว่างสองฝ่ายเพื่อซื้อหรือขายแฮชเรตในอนาคต ณ ราคาที่ตกลงกันไว้ เมื่อแฮชเรตกลายเป็นสินค้าโภคภัณฑ์และถูกนำไปใช้ในทางการเงิน, เราคาดว่าจะได้เห็นสิ่งเหล่านี้กลายเป็นตัวเลือกที่พบบ่อยสำหรับนักลงทุน

hashrate futures (สัญญาซื้อขายแฮชเรตล่วงหน้าในตลาด) สัญญาที่เป็นมาตรฐาน, เปิดเผยต่อสาธารณะ, และซื้อขายในตลาดแลกเปลี่ยน, เพื่อซื้อหรือขายแฮชเรตในอนาคต ณ ราคาที่ตกลงกันไว้ เมื่อแฮชเรตกลายเป็นสินค้าโภคภัณฑ์และถูกนำไปใช้ในทางการเงิน, เราคาดว่าจะได้เห็นสิ่งเหล่านี้กลายเป็นตัวเลือกที่พบบ่อยสำหรับนักลงทุน

hashrate marketplace (ตลาดซื้อขายแฮชเรต) ตลาดที่พูลขุดสามารถซื้อขายแฮชเรตบางส่วนของตนอย่างชาญฉลาดเพื่อเพิ่มผลกำไรให้กับตนเองและผู้ใช้ ซึ่งยังอยู่ในสถานะ "ใกล้จะมาถึง" ตลอดเวลา

hashrate variance (ความแปรปรวนของแฮชเรต) การเปลี่ยนแปลง (ขึ้นหรือลง) ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นกับแฮชเรตของ ASIC, ซึ่งสันนิษฐานว่าเกิดจากความแตกต่างจากโรงงานในเครื่องรุ่น "มาตรฐาน" ทุกเครื่อง

hashvalue Hashprice ในสกุลเงิน BTC (BTC/TH/s/day)

HODL Ratio เปอร์เซ็นต์ของบิทคอยน์ที่นักขุดเก็บไว้จากรายได้ของตน

infrastructure-backed debt (หนี้สินที่มีโครงสร้างพื้นฐานเป็นหลักประกัน) ประเภทของหนี้ที่นักขุดกู้ยืมโดยใช้ศูนย์ข้อมูลหรือสถานประกอบการขุดเป็นหลักประกันเพื่อนำเงินไปซื้อเครื่อง ASIC ใหม่

lightning payouts (การจ่ายเงินผ่าน Lightning) การจ่ายเงินจากพูลขุดไปยังผู้ใช้บน Lightning Network ซึ่งทำให้ไม่มีขั้นต่ำหรือค่าธรรมเนียมธุรกรรม, และจ่ายทันที

marginal cost to mine 1 BTC (ต้นทุนส่วนเพิ่มในการขุด 1 BTC) ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานรายเดือน (OpEx - ต้นทุนค่าไฟทั้งหมด) หารด้วยจำนวน BTC ที่ขุดได้ต่อเดือนหลังหักค่าธรรมเนียม 1สถิตินี้บอกให้นักขุดรู้ถึงส่วนลด (หรือส่วนเพิ่ม) ที่พวกเขาได้รับจากการขุด

market share (ส่วนแบ่งตลาด) เปอร์เซ็นต์ของแฮชเรตทั้งหมดในเครือข่ายที่แต่ละนักขุดหรือพูลขุดควบคุม, ตามจำนวนบล็อกที่ขุดได้ในช่วง 5 วันที่ผ่านมา

miner capitulation (การยอมแพ้ของนักขุด) การปิดเครื่องขุดเนื่องจากขาดความสามารถในการทำกำไร แทนที่จะจ่ายเงินเพื่อเดินเครื่อง ASIC โดยขาดทุน, นักขุดจะปิดการใช้งานเครื่องของตน เหตุการณ์นี้มักเกิดขึ้นหลังจากการ halving หรือเมื่อราคาบิทคอยน์ลดลงอย่างรุนแรง

negative energy pricing (ราคาพลังงานติดลบ) เกิดขึ้นเมื่อการผลิตไฟฟ้าสูงและความต้องการต่ำ, บังคับให้ผู้ควบคุมระบบโครงข่ายบางรายต้องจ่ายเงินให้คนอื่นมาใช้พลังงาน—สิ่งนี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับนักขุดบิทคอยน์, เนื่องจากพวกเขาจะใช้พลังงานใดๆ ก็ตามที่มีอยู่หากมีปัจจัยทางเศรษฐศาสตร์ที่เหมาะสม

nominal hashrate (แฮชเรตตามสเปก) "แฮชเรตบนสติกเกอร์" ที่เครื่อง ASIC สามารถทำได้ ปัจจัยต่างๆ เช่น สภาพแวดล้อม, ความร้อน, เฟิร์มแวร์, และการใช้พลังงานอาจเปลี่ยนแปลงค่านี้, ไม่ว่าจะเพิ่มขึ้นหรือลดลง

on-chain payouts (การจ่ายเงินบนบล็อกเชน) การจ่ายเงินจากพูลขุดไปยังผู้ใช้บนบล็อกเชนบิทคอยน์ โดยทั่วไปต้องมีจำนวนบิทคอยน์ขั้นต่ำในการส่งและมักขึ้นอยู่กับค่าธรรมเนียมของเครือข่ายโดยรวม สิ่งเหล่านี้เป็นปัญหาสำหรับนักขุดรายย่อย, เนื่องจากอาจใช้เวลาหลายเดือนกว่าจะได้รับบิทคอยน์ของตน

operating expenses (ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน) ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับรายได้ สำหรับนักขุดบิทคอยน์, OpEx ที่ใหญ่ที่สุดคือค่าไฟฟ้ารายเดือน มักเรียกอีกอย่างว่า "hashcost"

OTC sales (การขายแบบ OTC) ย่อมาจาก "Over-the-counter" คือการขายบิทคอยน์จากนักขุดโดยตรงไปยังผู้ซื้อ, โดยไม่ผ่านตลาดแลกเปลี่ยน บางครั้ง, ผู้ซื้อยอมจ่ายราคาสูงกว่าปกติสำหรับบิทคอยน์บริสุทธิ์ (virgin bitcoin) ที่ผลิตโดยนักขุดเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัว

payout address (ที่อยู่สำหรับรับเงิน) กระเป๋าเงินบิทคอยน์ที่ตั้งค่าไว้เพื่อรับรายได้จากบัญชีพูลขุด มักจะเปลี่ยนที่อยู่ทุกครั้งที่รับเงินเพื่อเพิ่มความเป็นส่วนตัวสูงสุด

payout fees (ค่าธรรมเนียมการจ่ายเงิน) ค่าธรรมเนียมที่พูลขุดเรียกเก็บสำหรับการประมวลผลการจ่ายเงิน โดยทั่วไปเป็นเพียงค่าธรรมเนียมธุรกรรมที่จำเป็นในการส่งรางวัลให้ผู้ใช้

payout rule (กฎการจ่ายเงิน) ข้อกำหนดเพื่อให้การจ่ายบิทคอยน์เกิดขึ้น การจ่ายเงินแบบ on-chain มักต้องการจำนวนบิทคอยน์ขั้นต่ำ สามารถตั้งค่าตามเวลาหรือตามจำนวนบิทคอยน์ที่ขุดได้, ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ใช้

payout threshold (เกณฑ์การจ่ายเงิน) ขีดจำกัด, ไม่ว่าจะเป็นเวลาหรือจำนวนบิทคอยน์, ที่จะกระตุ้นให้เกิดการจ่ายเงินเมื่อถึงเกณฑ์

pool fees (ค่าธรรมเนียมพูล) ค่าธรรมเนียมที่นักขุดจ่ายให้กับการใช้พูลขุด มักจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย, เช่น แฮชเรตทั้งหมดหรือการใช้เฟิร์มแวร์ (เช่น บางพูลเสนอค่าธรรมเนียมพูลเป็นศูนย์สำหรับการใช้เฟิร์มแวร์ของตน)

pool luck (โชคของพูล) จำนวน shares ที่คาดว่าจะต้องใช้เพื่อพบบล็อก หารด้วยจำนวน shares ตามจริงที่พูลใช้ในการพบบล็อก ไม่สามารถปรับค่าได้จนกว่าพูลจะพบบล็อก, เนื่องจากไม่ทราบว่าจะต้องใช้กี่ shares จนกว่าจะพบบล็อกจริงๆ

PPLNS (Pay-Per-Last-N-Shares) วิธีการจ่ายเงินที่ใช้ในพูลขุดซึ่งนักขุดจะได้รับเงินตามจำนวน shares ที่พวกเขาส่งมาเพื่อช่วยพูลในการค้นหาบล็อกในช่วงเวลาที่กำหนด, โดยทั่วไปคือ N shares สุดท้าย

PPS (Pay-Per-Share) วิธีการจ่ายเงินที่ใช้ในพูลขุดซึ่งนักขุดจะได้รับรางวัลคงที่สำหรับแต่ละ share ที่พวกเขาส่ง, โดยไม่คำนึงว่าพูลจะพบบล็อกหรือไม่

profit share (การแบ่งปันผลกำไร) ข้อกำหนดเพิ่มเติมในสัญญาโฮสติ้งซึ่งผู้รับบริการตกลงที่จะแบ่งปันเปอร์เซ็นต์ของผลกำไรให้กับผู้ให้บริการ สิ่งนี้เป็นแรงจูงใจให้ผู้ให้บริการรักษาระยะเวลาทำงาน (uptime) และดูแลฮาร์ดแวร์ให้ดี

reported hashrate (แฮชเรตที่รายงาน) แฮชเรตที่พูลรายงานผ่าน API หรือบนเว็บไซต์ของตน, โดยปกติจะอัปเดตทุก 10 นาทีถึง 1 ชั่วโมง, ขึ้นอยู่กับพูล ควรสจะสะท้อนแฮชเรตที่แท้จริงของพูลได้แม่นยำกว่า เนื่องจากจะไม่ได้รับผลกระทบจากความแปรปรวนระยะสั้นของการพบบล็อก (เช่น "โชค" ของพูล)

revenue share (การแบ่งปันรายได้) ข้อกำหนดเพิ่มเติมในสัญญาโฮสติ้งซึ่งผู้รับบริการตกลงที่จะแบ่งปันเปอร์เซ็นต์ของรายได้ให้กับผู้ให้บริการ สิ่งนี้เป็นแรงจูงใจให้ผู้ให้บริการรักษาระยะเวลาทำงาน (uptime) และดูแลฮาร์ดแวร์ให้ดี

rewards (รางวัล) การชำระเงิน (ในสกุลบิทคอยน์) ที่นักขุดได้รับจากการมีส่วนร่วมในพูล ประกอบด้วยส่วนแบ่งจากรางวัล coinbase และส่วนแบ่งจากค่าธรรมเนียมธุรกรรมในระบบ FPPS

rig-to-hashprice Rigprice หารด้วย hashprice

rig-to-hashvalue Rigprice หารด้วย hashvalue

rigprice ต้นทุนของฮาร์ดแวร์การขุดต่อเทราแฮชในสกุลเงินดอลลาร์ ($/Th)

sats/vbyte Satoshis per byte ใช้เพื่อวัดอัตราค่าธรรมเนียมในธุรกรรมบิทคอยน์ในบล็อกใดบล็อกหนึ่ง

secondary hardware market (ตลาดฮาร์ดแวร์มือสอง) การขายเครื่องขุดที่ใช้แล้ว บ่อยครั้งที่เมื่อสัญญาโฮสติ้งหมดอายุหรือเมื่อมี ASIC รุ่นใหม่ออกมา, เครื่องขุดที่ใช้แล้วจะถูกนำมาขายด้วยเหตุผลต่างๆ ผู้ที่มีต้นทุนค่าไฟต่ำมักจะได้ประโยชน์จากการซื้อเครื่องมือสองราคาถูกในตลาดนี้

spot ASIC order (การสั่งซื้อ ASIC แบบทันที) การซื้อเครื่อง ASIC พร้อมการจัดส่งและดำเนินการทันที การสั่งซื้อประเภทนี้จะรวดเร็วกว่ามาก, แต่มักมีราคาสูงกว่า เมื่อเครื่องขุดมีในสต็อกและพร้อมจำหน่าย, การสั่งซื้อประเภทนี้จะพบเห็นได้บ่อย

sticker efficiency (ประสิทธิภาพตามสเปก) ประสิทธิภาพที่ระบุไว้สำหรับ ASIC รุ่นใดรุ่นหนึ่งตามการจัดอันดับของผู้ผลิต ซึ่งมักจะสามารถปรับปรุงได้ด้วยเฟิร์มแวร์คัสตอม

total cost to mine 1 BTC (ต้นทุนรวมในการขุด 1 BTC) ต้นทุนส่วนเพิ่ม (Marginal cost) รวมค่าเสื่อมราคาของสินทรัพย์, โดยคำนึงถึงรายจ่ายฝ่ายทุน (CapEx)

total mining revenue (รายได้รวมจากการขุด) มูลค่ารวม (ในหน่วยล้านดอลลาร์สหรัฐ) ที่นักขุดได้รับในวันล่าสุด 3คือมูลค่า USD ของรางวัลบล็อกทั้งหมดสำหรับบล็อกที่ขุดได้ในช่วง 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา ($/mil/Day)

transaction fee (ค่าธรรมเนียมธุรกรรม) ค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมเพื่อเพิ่มธุรกรรมเข้าไปในบล็อก